USA, California, Yosemite National Park

Yosemitský národní park patří k nejpopulárnějším chráněným územím v USA. Leží ve východní Kalifornii, v pohoří Sierra Nevada. Jeho rozloha není na americké poměry zrovna závratná, činí jen 3080 km2, je tedy o něco málo menší než náš Liberecký kraj, což z něj v rámci USA činí až 16. největší národní park. Hodnota tohoto pozoruhodného území je však značná, přes 94 procent parku tvoří divočina (Wilderness), tedy zóna panenské přírody s nejpřísnější ochranou. Národní park tu byl vyhlášen už v roce 1890 a v roce 1984 byl zapsán i do Seznamu světového dědictví UNESCO.

Yosemite National Park

Yosemite je obecně znám především svými charakteristickými granitovými skalami, vodopády, ale i sekvojovcovými lesy a vysokou biodiverzitou. Obrysy některých skal se staly v Americe takřka ikonickými, uťatou homoli skály Half Dome či strmou stěnu El Capitan pozná přinejmenším v Kalifornii snad každé malé robě. Nejslavnějším místním vodopádem je Yosemite Falls, ležící na říčce Yosemite Creek. Je vysoký celkem 739 metrů, výška jeho nejvyššího stupně je 436 metrů – to stačí k tomu, aby byl nejvyšším změřeným vodopádem Severní Ameriky (i když proslýchá se, že ve státě Washington padá říční voda z výšky ještě o něco větší – v tomto případě však ještě k vodopádu nebyl přiložen dostatečně dlouhý metr).

Yosemite National Park

Současná podoba pohoří Sierra Nevada je poměrně mladá, hřeben se začal zvedat podél zlomové linie zhruba před 10 miliony lety. Jeho západní svahy jsou vcelku mírné, východní srázy prudké. Podloží je granitové s mladšími sedimenty, na modelaci krajiny měl vliv dávný ledovec.
Většina srážek zde spadne během zimy, zbytek roku je dosti suchý. Průměrné roční srážky dosahují 929 mm, sníh tu potkáme většinou už v listopadu, vydrží do března, ve vyšších polohách až do července. Mrznout může v každém měsíci v roce. Nejvyšší zde zaznamenaná teplota dosáhla 46 °C (to bylo v červenci 1915), nejnižší pak -21 °C (leden 1924).

Yosemite National Park

Výškové rozpětí parku výrazně přesahuje 3 tisíce metrů, nejnižší část leží v nadmořské výšce okolo 550 m, nejvyšší bod (ledovcem pokrytý vrchol Mount Lyell) se zvedá až do 3997 m. Vegetace v parku se s nadmořskou výškou výrazně proměňuje. V jeho dolní části najdeme dubové lesy a pro Kalifornii charakteristickou křovinatou formaci zvanou chaparral, výše se dostaneme do horských lesů i alpínského bezlesí. Podle správy parku se zde vyskytuje celkem asi 1450 druhů cévnatých rostlin, 25 % z nich je možné označit za kalifornské endemity.

Yosemite National Park

Pro podhorskou lesní oblast ve výškách okolo 550 m n. m. je charakteristické horké a suché léto, sníh se tu objevuje jen v malém množství, anebo nesněží vůbec. Podhorské lesy se vyskytují podél západní hranice parku. Kromě dominantního dubu Quercus kelloggii tu roste i borovice těžká (Pinus ponderosa), jedle ojíněná (Abies concolor) a Calocedrus decurrens. Právě tady najdeme i snad nejznámější dřevinu parku, totiž sekvojovec obrovský (Sequoiadendron giganteum). Pravda, vůbec zde neobjevíme nejvyšší exemplář tohoto druhu (slavný Generál Sherman ukazuje svých 84 metrů výšky až v přespolním národním parku Sequoia), navíc neroste tu ani nikterak často (vlastně jen ve třech oddělených populacích). Nicméně popularita tohoto druhu je nezlomná, nepřekoná ji ani 26 druhů místních lupin, nezdolají ji ani všechny zdejší endemity.

Yosemite National Park

Horské lesy se objevují v nadmořských výškách okolo 1800 m. Léto je tu krátké, vlhké a poměrně chladné, zima vlhká a chladná, sněžit tady začíná v listopadu a sníh může zůstat až do června. Tady roste především jedle Abies magnifica s borovicí Pinus contorta, ale dřeviny zde zastupuje třeba i borovice Jeffreyova (Pinus jeffreyi), borovice bělokmenná (Pinus albicaulis) a jalovec západoamerický (Juniperus occidentalis). Ještě nedávno se běžně tvrdilo, že právě v Yosemite roste nejvyšší exemplář borovice Jeffreyovy – říká se mu Smoky Jack a čechrá mračna ve výšce 57 m. Jenže v roce 2010 byl údajně nalezen na severu Kalifornie kousek ještě o trošku vyšší – prý tam dorostl 63 m vysoko.
Ještě výše, už v subalpínském stupni v nadmořské výšce okolo 2450 m, kde je klima ještě chladnější a vegetační období výrazně kratší (nejkvětnatějšími měsíci jsou červenec a srpen), najdeme borovici pohorskou (Pinus monticola) či jedlovec Tsuga mertensiana.

Yosemite National Park

Alpínské bezlesí v Yosemite začíná ve výšce nad 2900 m. Zdejší léto je chladné a krátké, zima tuhá a dlouhá, terén je protkán žulovými výchozy, suťovými svahy, vegetace plně odpovídá těmto vysokohorským podmínkám.
K nejvzácnějším rostlinám Yosemitského národního parku patří Allium tribracteatum, Allium yosemitense, Carex tompkinsii, Eriophyllum congdonii, Eriophyllum nubigenum, Ivesia unguiculata, Jensia yosemitana, Lewisia congdonii, Lewisia disepala, Lomatium congdonii, Mimulus filicaulis, Platanthera yosemitensis, Trifolium bolanderi.

Yosemite National Park

Vysoká návštěvnost, kterou park vykazuje, je jednou z příčin šíření nepůvodních druhů rostlin i živočichů. Bylo zde zaznamenáno přes 200 nepůvodních rostlinných druhů, k nejnepříjemnějším patří mediteránní chrpa Centaurea solstitialis, kavkazský ostružiník Rubus armeniacus, ale objevila se tu celá řada dalších i nám velmi dobře známých druhů, jako jsou např. Ailanthus altissima, Cirsium vulgare, Glechoma hederacea, Lactuca serriola, Lolium perenne, Oxalis corniculata, Sonchus asper, Verbascum thapsus, Vinca major a další.

Yosemite National Park

Z druhů rostlin vyskytujících se v tomto národním parku (včetně nepůvodních) jmenujme například:

Abies concolor
Abies magnifica
Acer glabrum
Acer macrophyllum
Adenocaulon bicolor
Adiantum aleuticum
Adiantum jordanii
Agastache urticifolia
Ageratina occidentalis
Agoseris aurantiaca
Agoseris elata
Agoseris glauca
Agoseris grandiflora
Agoseris heterophylla
Agoseris retrorsa
Agrostis exarata
Agrostis gigantea
Agrostis humilis
Agrostis idahoensis
Agrostis pallens
Agrostis scabra
Agrostis stolonifera
Agrostis thurberiana
Agrostis variabilis
Achillea millefolium
Achnatherum latiglume
Achnatherum lemmonii
Achnatherum lettermanii
Achnatherum occidentale
Achnatherum pinetorum
Aira caryophyllea
Allium amplectens
Allium bisceptrum
Allium campanulatum
Allium hyalinum
Allium obtusum
Allium tribracteatum
Allium validum
Allium yosemitense

Alnus incana subsp. tenuifolia
Alnus rhombifolia
Alopecurus aequalis
Amaranthus albus
Amaranthus californicus
Amsinckia menziesii
Anaphalis margaritacea
Anelsonia eurycarpa
Angelica breweri
Angelica lineariloba
Antennaria argentea
Antennaria corymbosa
Antennaria media
Antennaria rosea
Antennaria umbrinella
Anthemis cotula
Apocynum androsaemifolium
Apocynum cannabinum
Aquilegia formosa
Arabis davidsonii
Arabis drummondii
Arabis glabra
Arabis inyoensis
Arabis lemmonii
Arabis platysperma
Arabis rectissima
Arabis repanda
Arabis sparsiflora
Aristida divaricata
Arnica amplexicaulis
Arnica cordifolia
Arnica dealbata
Arnica discoidea
Arnica diversifolia
Arnica latifolia
Arnica longifolia
Arnica mollis
Arnica nevadensis
Arnica parryi
Artemisia arbuscula
Artemisia cana
Artemisia douglasiana
Artemisia dracunculus
Artemisia ludoviciana
Artemisia norvegica
Artemisia rothrockii
Artemisia tridentata
Asarum hartwegii
Asarum lemmonii
Asclepias californica
Asclepias cordifolia
Asclepias fascicularis
Asclepias speciosa
Aspidotis californica
Aspidotis densa
Aster ascendens
Athyrium alpestre
Athyrium filix-femina
Athysanus pusillus
Avena barbata
Avena fatua
Baccharis pilularis
Balsamorhiza deltoidea
Balsamorhiza hookeri
Balsamorhiza sagittata
Berberis aquifolium
Bidens cernua
Boechera holboellii
Boechera lyallii
Botrychium multifidum
Botrychium simplex
Brassica nigra
Brassica rapa
Brickellia californica
Brickellia grandiflora
Briza minor
Brodiaea elegans
Bromus arenarius
Bromus carinatus
Bromus ciliatus
Bromus diandrus
Bromus grandis
Bromus hordeaceus
Bromus inermis
Bromus japonicus
Bromus laevipes
Bromus madritensis
Bromus orcuttianus
Bromus secalinus
Bromus suksdorfii
Bromus tectorum
Calamagrostis breweri
Calamagrostis canadensis
Calamagrostis purpurascens
Calamagrostis stricta
Calocedrus decurrens
Calochortus albus
Calochortus invenustus
Calochortus leichtlinii
Calochortus minimus
Calochortus superbus
Calochortus venustus
Calycadenia mollis
Calycadenia multiglandulosa
Camassia quamash
Cardamine breweri
Cardamine californica
Cardamine oligosperma
Cardamine pachystigma
Carex sartwelliana
Carex tompkinsii
Carex utriculata
Carex vernacula
Carex vesicaria
Carex whitneyi
Centaurea solstitialis
Cephalanthera austiniae
Chamaebatia foliolosa
Cheilanthes covillei
Cheilanthes gracillima
Cheilanthes intertexta
Chlorogalum pomeridianum
Chrysolepis sempervirens
Cicuta douglasii
Cinna latifolia
Cistanthe umbellata
Clintonia uniflora
Corallorhiza maculata
Corallorhiza striata
Cornus nuttallii
Corylus cornuta
Cryptantha affinis
Cryptantha ambigua
Cryptantha echinella
Cryptantha flaccida
Cryptantha glomeriflora
Cryptantha humilis
Cryptantha muricata
Cryptantha nubigena
Cryptantha simulans
Cryptantha torreyana
Cryptogramma acrostichoides
Cymopterus cinerarius
Cymopterus terebinthinus
Cynodon dactylon
Cynoglossum grande
Cynoglossum occidentale
Cynosurus echinatus
Cyperus eragrostis
Cyperus squarrosus
Cypripedium montanum
Cystopteris fragilis
Dactylis glomerata
Danthonia californica
Danthonia intermedia
Danthonia unispicata
Daucus pusillus
Descurainia californica
Descurainia incisa
Descurainia pinnata
Deschampsia cespitosa
Deschampsia danthonioides
Deschampsia elongata
Dicentra formosa
Dichelostemma capitatum
Dichelostemma multiflorum
Dichelostemma volubile
Dieteria canescens
Digitaria ischaemum
Digitaria sanguinalis
Draba albertina
Draba breweri
Draba densifolia
Draba lemmonii
Draba oligosperma
Draba praealta
Draperia systyla
Dryopteris arguta
Dulichium arundinaceum
Echinochloa crus-galli
Eleocharis acicularis
Eleocharis bolanderi
Eleocharis macrostachya
Eleocharis obtusa
Eleocharis parishii
Eleocharis pauciflora
Elymus elymoides
Elymus glaucus
Elymus multisetus
Elymus sierrus
Elymus stebbinsii
Elymus trachycaulus
Epipactis gigantea
Epipactis helleborine
Equisetum arvense
Equisetum hyemale
Equisetum laevigatum
Eragrostis cilianensis
Eragrostis mexicana
Eragrostis pilosa
Erigeron lonchophyllus
Eriophorum criniger
Eriophorum gracile
Eriophyllum congdonii
Eriophyllum nubigenum
Erophila verna
Erysimum capitatum
Erythronium purpurascens
Eschscholzia californica
Eucephalus breweri
Eurybia integrifolia
Festuca brachyphylla
Festuca idahoensis
Festuca minutiflora
Festuca occidentalis
Festuca pratensis
Festuca rubra
Festuca subulata
Frasera speciosa
Fritillaria atropurpurea
Fritillaria micrantha
Fritillaria pinetorum
Glyceria borealis
Glyceria elata
Glyceria striata
Gnaphalium canescens
Gnaphalium palustre
Gnaphalium stramineum
Goodyera oblongifolia
Grindelia camporum
Grindelia nana
Hackelia micrantha
Hackelia mundula
Hackelia nervosa
Hackelia velutina
Hazardia whitneyi
Helenium bigelovii
Helianthella californica
Helianthus annuus
Helianthus bolanderi
Helianthus californicus
Heracleum lanatum
Hesperostipa comata
Heterotheca grandiflora
Heterotheca sessiliflora
Heterotheca villosa
Hieracium albiflorum
Hieracium gracile
Hieracium horridum
Holcus lanatus
Hordeum brachyantherum
Hordeum marinum
Hordeum murinum
Hulsea algida
Hulsea brevifolia
Hulsea heterochroma
Hypochaeris glabra
Hypochaeris radicata
Iris hartwegii
Iris missouriensis
Isoëtes bolanderi
Isoëtes howellii
Isoëtes nuttallii
Isoëtes occidentalis
Ivesia unguiculata
Jensia yosemitana
Juncus balticus
Juncus bufonius
Juncus capillaris
Juncus confusus
Juncus covillei
Juncus drummondii
Juncus dubius
Juncus effusus
Juncus ensifolius
Juncus hemiendytus
Juncus chlorocephalus
Juncus longistylis
Juncus macrandrus
Juncus mertensianus
Juncus mexicanus
Juncus nevadensis
Juncus occidentalis
Juncus orthophyllus
Juncus oxymeris
Juncus parryi
Juncus saximontanus
Juncus triformis
Juncus xiphioides
Juniperus communis
Juniperus occidentalis
Keckiella breviflora
Kobresia bellardii
Koeleria macrantha
Lactuca serriola
Lactuca tatarica
Lasthenia californica
Layia pentachaeta
Lemna gibba
Lemna minuta
Lepidium densiflorum
Lepidium virginicum
Leptosiphon ciliatus
Lessingia filaginifolia
Lessingia leptoclada
Lewisia congdonii
Lewisia disepala
Leymus triticoides
Ligusticum grayi
Lilaea scilloides
Lilium parvum
Lilium washingtonianum
Lipocarpha occidentalis
Listera convallarioides
Lolium multiflorum
Lolium perenne
Lolium temulentum
Lomatium congdonii
Lomatium torreyi
Lomatium utriculatum
Lonicera involucrata
Lupinus breweri
Lupinus grayi
Lupinus stiversii
Luzula comosa
Luzula divaricata
Luzula orestera
Luzula parviflora
Luzula spicata
Luzula subcongesta
Madia bolanderi
Madia elegans
Madia exigua
Madia glomerata
Madia gracilis
Madia minima
Madia yosemitana
Maianthemum racemosum
Maianthemum stellatum
Malacothrix floccifera
Melica aristata
Melica bulbosa
Melica californica
Melica harfordii
Melica imperfecta
Melica stricta
Mertensia ciliata
Micropus californicus
Microseris nutans
Mimulus cardinalis
Mimulus filicaulis
Muhlenbergia andina
Muhlenbergia filiformis
Muhlenbergia minutissima
Muhlenbergia montana
Muhlenbergia rigens
Muhlenbergia richardsonis
Muhlenbergia schreberi
Narthecium californicum
Oreobolopsis clementis
Oreostemma alpigenum
Osmorhiza brachypoda
Osmorhiza occidentalis
Oxypolis occidentalis
Packera cana
Panicum acuminatum
Panicum capillare
Pellaea andromedifolia
Pellaea breweri
Pellaea bridgesii
Pellaea mucronata
Pentagramma pallida
Pentagramma triangularis
Perideridia bolanderi
Perideridia howellii
Perideridia lemmonii
Perideridia parishii
Phalacroseris bolanderi
Phalaris arundinacea
Phleum alpinum
Phleum pratense
Pinus albicaulis
Pinus attenuata
Pinus contorta
Pinus jeffreyi
Pinus lambertiana
Pinus monophylla
Pinus monticola
Pinus ponderosa
Pinus sabiniana
Piperia transversa
Piperia unalascensis
Plagiobothrys hispidulus
Plagiobothrys nothofulvus
Plagiobothrys stipitatus
Plagiobothrys torreyi
Platanthera leucostachys
Platanthera sparsiflora
Platanthera yosemitensis
Poa annua
Poa bolanderi
Poa bulbosa
Poa compressa
Poa fendleriana
Poa glauca
Poa keckii
Poa leptocoma
Poa pratensis
Poa pringlei
Poa secunda
Poa stebbinsii
Poa wheeleri
Podistera nevadensis
Polypodium californicum
Polypodium hesperium
Polypogon monspeliensis
Polystichum imbricans
Potamogeton epihydrus
Potamogeton foliosus
Potamogeton gramineus
Potamogeton natans
Potamogeton pusillus
Potamogeton robbinsii
Prosartes hookeri
Pseudobahia heermannii
Pseudotsuga menziesii
Psilocarphus tenellus
Pteridium aquilinum
Pterospora andromedea
Ptilagrostis kingii
Puccinellia nuttalliana
Pyrrocoma apargioides
Quercus chrysolepis
Quercus kelloggii
Raillardella argentea
Raillardella scaposa
Rhus trilobata
Rhynchospora alba
Rigiopappus leptocladus
Rubus armeniacus
Rudbeckia californica
Rudbeckia hirta
Sanicula bipinnatifida
Sanicula graveolens
Sanicula tuberosa
Sarcodes sanguinea
Schoenoplectus acutus
Schoenoplectus americanus
Scirpus congdonii
Scirpus cyperinus
Scirpus diffusus
Scirpus microcarpus
Scribneria bolanderi
Selaginella hansenii
Selaginella watsonii
Senecio aronicoides
Senecio clarkianus
Senecio cymbalarioides
Senecio flaccidus
Senecio fremontii
Senecio integerrimus
Senecio pauciflorus
Senecio pseudaureus
Senecio scorzonella
Senecio serra
Senecio streptanthifolius
Senecio triangularis
Senecio vulgaris
Senecio werneriifolius
Sequoiadendron giganteum
Sericocarpus oregonensis
Setaria pumila
Setaria viridis
Sisyrinchium bellum
Sisyrinchium elmeri
Sisyrinchium idahoense
Solidago californica
Solidago canadensis
Solidago multiradiata
Sonchus asper
Sparganium angustifolium
Sphaeromeria cana
Sphenosciadium capitellatum
Spiranthes porrifolia
Spiranthes romanzoffiana
Stachys albens
Stephanomeria lactucina
Stephanomeria tenuifolia
Stephanomeria virgata
Symphyotrichum foliaceum
Symphyotrichum spathulatum
Tauschia hartwegii
Torreya californica
Torreyochloa erecta
Torreyochloa pallida
Toxicodendron diversilobum
Tragopogon dubius
Triantha occidentalis
Triglochin concinna
Triglochin maritima
Trillium angustipetalum
Trisetum canescens
Trisetum spicatum
Trisetum wolfii
Triteleia hyacinthina
Triteleia ixioides
Triteleia montana
Tsuga mertensiana
Typha latifolia
Uropappus lindleyi
Veratrum californicum
Vulpia bromoides
Vulpia microstachys
Vulpia myuros
Woodsia oregana
Woodsia scopulina
Woodwardia fimbriata
Wyethia angustifolia
Wyethia mollis
Yabea microcarpa
Zigadenus venenosus

Yosemite National Park

Fotografovala Pavlína Zahradníková, léto 2010.